สมองของคุณตัดความคิดและความทรงจำที่ไม่พึงปรารถนาออกอย่างไร?

หากคุณไม่ต้องการคิดถึงเรื่องที่ทะเลาะกับคนที่คุณรักเมื่อวานนี้ หนังน่ากลัวที่คุณดูเมื่อเร็วๆนี้ หรือสถานที่มีกลิ่นเหม็นๆ คุณจำเป็นต้องใช้ กรดแกมมาอะมิโนบิวทีริก (gamma-Aminobutyric acid) หรือ กาบา (GABA)

จากงานวิจัยใหม่ๆ แสดงให้เห็นว่า GABA มีบทบาทสำคัญในการยับยั้งความคิดและความทรงจำที่ไม่พึงประสงค์ในบริเวณสมองที่เรียกว่าฮิบโปแคมปัส ซึ่งตั้งอยู่บริเวณสมองกลีบขมับ ใกล้กับส่วนกลางของสมอง
GABA เป็นสารสื่อประสาทที่ทำหน้าที่ส่งสารเคมีระหว่างสมองและระบบประสาท และยังรวมถึงการควบคุมการสื่อสารระหว่างเซลล์ในสมองด้วย

การค้นพบใหม่นี้ได้นำเสนอข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับวิธีการที่มนุษย์ตัดสิ่งไม่ต้องการคิดออกไป จากการศึกษาซึ่งตีพิมพ์ในวารสาร Nature Communications นักวิจัยกล่าวว่ามันชี้ให้เห็นถึงความผิดพลาดในสมองของผู้ป่วยโรคจิตเภท (schizophrenia) ที่มีปัญหาในการยับยั้งความคิดที่ล่วงล้ำเข้ามา

นักวิจัยได้ศึกษาสมองของวัยรุ่นที่มีสุขภาพแข็งแรง 24 คนขณะที่พยายามระงับหรือระลึกถึงความทรงจำในใจ ซึ่งพบว่ากลุ่มผู้เข้าร่วมที่มี ระดับGABAในสมองมากกว่า จะมีการควบคุมความคิดและความทรงจำที่ผุดขึ้นในจิตใจได้ดีกว่าเมื่อเทียบกับคนที่มี GABA น้อยกว่า

การวัดปริมาณ GABA ในสมองนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย แต่นักวิจัยได้ใช้เทคนิคที่มีราคาสูงและหาได้ยากซึ่งเรียกว่า Magnetic Resonance Spectroscopy หรือ MRS ซึ่งเป็นเทคนิคการวัดและวิเคราะสารเคมีในจุดต่างๆของสมอง แม้ว่าจะมีค่าใช้จ่ายสูงและมีความยาก แต่ MRS มีข้อได้เปรียบมากกว่าการสแกนสมองโดยทั่วไป มันไม่เพียงช่วยให้นักวิจัยมองเห็นรูปร่างและความหนาแน่นของสมอง แต่ยังเห็นถึงรายละเอียดของสารเคมีที่เจาะจงด้วย ดังนั้น MRS ช่วยให้นักวิจัยสามารถจัดกลุ่มที่มี GABA ระดับสูงและกลุ่ม GABA ระดับต่ำได้ และมุ่งเน้นไปที่การศึกษาความสามารถในการยับยั้งความคิดและความทรงจำ โดยการเล่นเกมง่ายๆ ผู้เข้าร่วมจะได้รับตัวบังคับที่มี 2 ปุ่ม พวกเขาต้องกดปุ่มซ้ายเมื่อสีที่ระบุปรากฏบนหน้าจอและกดปุ่มขวาเมื่อสีอื่นปรากฏขึ้น พวกเขาจะเล่นเกมนี้ซ้ำแล้วซ้ำอีกจนกว่าจะกดปุ่มที่ถูกต้องโดยไม่ต้องคิด หลังจากนั้นนักวิจัยจะเริ่มตั้งกฎใหม่ โดยที่ไม่ให้กดปุ่มหากมีเสียงดังขึ้น ทำให้เกมนี้ยากขึ้น ผู้เล่นต้องควบคุมความเคยชินในการกดปุ่มและหยุดนิ้วไว้เมื่อมีเสียงดังขึ้นหลังจากที่สีปรากฎ

นักประสาทวิทยาใช้แบบทดสอบประเภทนี้วัดความสามารถในการควบคุมความคิดและความทรงจำ ผู้เล่นที่มีการควบคุมที่ดีจะหลีกเลี่ยงการกดปุ่มก็ถูกแรงกระตุ้นจากความจำได้ จากผลการศึกษาพบว่าคนที่อยู่ในกลุ่ม GABA ที่สูงจะมีความสามารถในการเล่นเกมดีกว่าคนที่อยู่ในกลุ่ม GABA ที่มีระดับต่ำ

ดังนั้นสิ่งนี้หมายถึงการเชื่อมโยง GABA ในสมองกับความสามารถในการยับยั้งความทรงจำโดยตรง จึงช่วยให้นักประสาทวิทยามีเข้าใจมากขึ้นว่าสมองยกเลิกความทรงจำได้อย่างไร

ผลการวิจัยยังชี้ให้เห็นว่า ผู้ป่วยโรคทางจิตที่มีความผิดปกติเกี่ยวกับความคิดและการรับรู้ ซึ่งมี GABA ในระดับต่ำอาจเกี่ยวข้องกับการขาดสารเคมีที่ช่วยยับยั้งความทรงจำ คนที่มีภาวะสุขภาพจิตเช่นนี้ การขาด GABA อาจมีส่วนเกี่ยวข้องกับการปล่อยให้ความคิดและความทรงจำที่ไม่พึงประสงค์ครอบงำจิตใจ

การศึกษาครั้งนี้ได้ทดสอบกับวัยรุ่นที่มีสุขภาพแข็งแรงกลุ่มเล็กๆ ซึ่งจำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มขึ้นในกลุ่มคนที่ต่างออกไป เพื่อให้เข้าใจได้มากขึ้นว่า GABA มีบทบาทสำคัญในหน่วยความจำของสมองอย่างไร

 

ที่มา: LiveScience
เรียบเรียง: SignorScience